Commanditaire Vennootschap

De Commanditaire Vennootschap op Aandelen

De Commanditaire Vennootschap op Aandelen (Comm. VA) kent actueel een hernieuwde belangstelling.
Dit is vooral te verklaren door de specifieke kenmerken van deze rechtsfiguur en die van haar een geschikt controlevehikel maakt bij de overdracht van het familiaal patrimonium naar de volgende generatie.

Bijzondere kenmerken van de Comm.VA

De Comm.VA wordt - behoudens uitdrukkelijke wettelijke afwijking - volledig beheerst door de regels die gelden voor een NV.
Dit betekent o.a. :
- dat de Comm.VA bij authentieke akte moet opgericht worden
- dat er zowel aandelen op naam als aandelen aan toonder kunnen gecreëerd worden ( in het kader van de afschaffing van de effecten aan toonder lijkt het ons niet meer opportuun om aandelen aan toonder te creëeren)
- dat de Comm.VA een minimumkapitaal moet hebben van 61.500 € dat volledig moet volstort zijn

Welke zijn nu de verschilpunten tussen een Comm.VA en een NV?

De belangrijke verschillen situeren zich op het vlak van de vennoten : er zijn immers beherende en stille vennoten.  Anderzijds wordt een Comm VA niet bestuurd door een Raad van Bestuur maar door een statutaire zaakvoerder.

Beherende en stille vennoten

De Comm.VA kenmerkt zich door de 2 soorten vennoten.
Er zijn beherende vennoten (of gecommanditeerde vennoten).  Zij zijn samen met de vennootschap onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk.

Daarnaast zijn er stille vennoten die enkel aansprakelijk zijn ten belope van hun inbreng.

In de oprichtingsakte worden duidelijk de beherende vennoten en de stille vennoten aangewezen.
Beide types van vennoten dienen bovendien permanent aanwezig te zijn.
De stille vennoot dient zicht te onthouden van bestuursdaden.

De hoofdelijke aansprakelijkheid van de beherende vennoten verklaart waarom de Comm.VA zelden als commerciële exploitatievennootschap gebruikt wordt maar veeleer als controlerende holdingvennootschap ingeschakeld wordt.

In het kader van een successieplanning worden de ouders aangewezen als beherende vennoten terwijl de kinderen de rol van stille vennoten toegewezen krijgen.

Men moet het nadeel van de onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid van de zaakvoerder ook plaatsen in zijn juiste context.
Binnen de structuur van een familiale holding is het risico van een faillissement immers zeer klein tot verwaarloosbaar.  De inkomsten- en uitgavenstroom zijn immers perfect beheersbaar.

De Zaakvoerder

Een Comm.VA wordt niet bestuurd door een Raad van Bestuur maar door één of meerdere statutaire zaakvoerders.
De zaakvoerder-vennoot moet in de oprichtingsakte worden aangeduid.
Hij moet gekozen worden uit de groep van de beherende vennoten.
Een extern persoon, die geen vennoot is, kan dus geen zaakvoerder zijn van een Comm.VA.
Aangezien de zaakvoerder in de statuten wordt aangewezen gaat het steeds om een statutaire zaakvoerder.
Dit is belangrijk met het oog op de herroeping van het mandaat van de zaakvoerder.
Men kan stellen dat de zaakvoerder nagenoeg onafzetbaar is en dus stevig in het zadel zit.
Zijn ontslag vergt immers een beslissing van een buitengewone algemene vergadering hetgeen een statutenwijziging inhoudt.
Welnu, iedere statutenwijziging vereist de goedkeuring van de zaakvoerder zelf.
Hij beschikt immers over een vetorecht ivm statutenwijzigingen.

Het vetorecht van de zaakvoerder is één van de meest bijzondere kenmerken van de Comm.VA.
Het vetorecht is echter niet van openbare orde.  Dit betekent dat de statuten kunnen bepalen dat de zaakvoerder geen of een afgezwakt vetorecht heeft.

De zaakvoerder in de Comm.VA beschikt in 2 gevallen over een vetorecht :

- bij iedere statutenwijziging
- bij iedere handeling die de belangen van de vennootschap ten opzichte van derden betreffen.  Dit is ondermeer het geval bij een uitkering van dividenden, verkrijging van eigen aandelen

Vallen daarentegen niet onder het vetorecht van de zaakvoerder, de interne beslissingen van de vennootschap, zoals de goedkeuring van de jaarrekening, verlenen van décharge aan het bestuursorgaan, enz...

In principe eindigt de Comm.VA bij het overlijden van de zaakvoerder.
In de praktijk zal men echter omwille van de continuïteit willen vermijden dat het overlijden van de zaakvoerder automatisch de ontbinding van de vennootschap tot gevolg heeft.
De oplossing is een statutaire opvolgingsclausule waardoor  van rechtswege bij het overlijden van de statutaire zaakvoerder een andere persoon, vooraf aangewezen in de statuten, de taak van zaakvoerder verderzet.

De rol van de Comm.VA bij een successieplanning

Rekening houdend met de specifieke kenmerken van de Comm.VA kan dit type van vennootschap in heel wat gevallen een interessante oplossing aanreiken.
De omstandigheden van het dossier en de wensen van de successieplanner/bedrijfsleider zullen hierbij bepalend zijn voor het uitwerken van de gewenste oplossing.

Meestal wordt de Comm.VA ingeschakeld als holdingvennootschap.

Een volgend voorbeeld maakt dit duidelijk.

De ouders beschikken over de meerderheid van de aandelen van een exploitatievennootschap NV.  De ouders wensen hun successie voor te bereiden maar wensen toch nog de touwtjes in handen te houden.
Volgend plan kan uitgewerkt worden :

- de ouders gaan over tot de oprichting van een Comm.VA door inbreng in natura van hun aadelen in de NV.  Ter vergoeding van hun inbreng ontvangen de ouders aandelen van de Comm.VA.

- vader wordt benoemd tot statutair-zaakvoerder en bvb één van de kinderen wordt benoemd tot statutair zaakvoerder-opvolger bij overlijden van vader.  Hier zijn echter alternatieve scenario's mogelijk.  Zo is het perfect mogelijk dat de kinderen reeds van bij de aanvang, samen met de vader, tot zaakvoerder worden benoemd en een college van zaakvoerders vormen.

- Vervolgens gaan de ouders over tot het wegschenken - al dan niet gefaseerd - van hun aandelen in de Comm.VA aan de kinderen.  Dergelijke schenking kan gerealiseerd worden voor Belgische notaris tegen betaling van 3% schenkingsrechten. (in het Vlaamse Gewest)  Indien het gaat om belangrijke bedragen en indien de schenkers nog in goede gezondheid verkeren kan dergelijke schenking ook gerealiseerd worden voor Nederlandse notaris.  In dat geval wordt de betaling van 3% schenkingsrechten vermeden.

- Meestal worden de aandelen van de Comm.VA geschonken in blote eigendom en behouden de ouders het levenslang vruchtgebruik.  Hierdoor blijven de ouders recht hebben op de door de Comm.VA uitgekeerde dividenden.  In dit geval wordt in de statuten meestal voorzien dat het stemrecht op de aandelen toekomt aan de vruchtgebruiker.  Zo blijven de ouders nog steeds het stemrecht uitoefenen op de weggeschonken aandelen.

In het kader van deze beschrijving van de Comm.VA gaan we uiteraard niet in op alle modaliteiten waaronder schenkingen kunnen gerealiseerd worden.

Indien de aandelen van de ouders in de exploitatievennootschap reeds jaren vooraf waren ondergebracht in een holding die een NV of BVBA is, dan volstaat het uiteraard om deze bestaande holding om te zetten in een Comm.VA

Indien het patrimonium - of een deel ervan - van de ouders reeds ondergebracht is in een bestaande patrimoniumvennootschap onder de vorm van een NV of BVBA, dan volstaat het eveneens om deze bestaande vennootschap om te zetten in een Comm.VA

BESLUIT


De Comm.VA is een bijzonder interessant instrument bij de successieplanning.  Het laat immers toe om op een gecontroleerde wijze aandelen van een (familiale)vennootschap over te dragen naar de volgende generatie.  Hierbij kunnen de ouders volledig zelf bepalen in welke mate zij nog de controle over de vennootschap wensen te behouden.  Idem voor het behoud van de inkomstenstroom.

Marc Forceville
Accountant - Belastingconsulent

Nouvelles

Le sigle ESG fait référence aux critères environnementaux, sociaux et de gouvernance (Environmental, Social en Governance). Mais que savez-vous d'autre à propos des ESG ? Et pourquoi ne pourrez-vous plus y échapper cette année en tant qu'entrepreneur ?

En ce début d'année, nous vous donnons un aperçu de ce qui change en matière de droits d'enregistrement sur les biens immobiliers en Flandre.

En 2024, comme chaque année, vous devrez tenir compte de nouvelles règles fiscales qui peuvent avoir un impact sur votre société et vos collaborateurs. Nous avons épinglé pour vous quelques mesures importantes :

Abonnez-vous à notre lettre d'info