Voorwaarden vrijstelling Vlaamse successierechten familiebedrijven tijdelijk versoepeld

Voorwaarden vrijstelling Vlaamse successierechten familiebedrijven tijdelijk versoepeld

Als u in Vlaanderen een familiale onderneming erft, betaalt u onder bepaalde voorwaarden geen successierechten. Door de economische crisis wordt de loonlastenvoorwaarde tijdelijk op nul gezet en de tewerkstellingsvoorwaarde geschrapt, soms zelfs met terugwerkende kracht. Het is dus mogelijk dat u in bepaalde gevallen een teruggave van al betaalde successierechten kan vorderen.

Voorwaarden vrijstelling

Bij erfoverdracht van een familiale onderneming of een familiale vennootschap, kan u een vrijstelling van successierechten verkrijgen op de totale waarde van de onderneming of op de aandelen van de vennootschap. Die vrijstelling is gebonden aan drie voorwaarden.

Ten eerste moet het gaan om een “familiale onderneming” of een “familiale vennootschap”. Een “familiale onderneming” is een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwbedrijf of een vrij beroep, dat de erflater en/of zijn echtgenoot, al dan niet samen met anderen, persoonlijk exploiteert of uitoefent.
Een “familiale vennootschap” is een vennootschap met zetel van werkelijke leiding in één van de lidstaten van de Europese Unie die ofwel zelf beantwoordt aan de voorwaarden van participatie of controle (50%), tewerkstelling en opstelling van een jaarrekening of die aandelen en desgevallend vorderingen houdt van dochtervennootschappen die aan deze voorwaarden beantwoorden.

Ten tweede geldt de vrijstelling alleen wanneer het bedrijf  of de aandelen van het bedrijf in de drie jaar voor het overlijden van de erflater, ononderbroken, voor ten minste 50% toebehoorden aan de overledene of aan diens echtgenoot, en op voorwaarde dat de erfgerechtigden het bedrijf, de aandelen of de vorderingen spontaan hebben vermeld in de aangifte van nalatenschap.

Ten derde moet het bedrijf in de drie jaar vóór het overlijden gemiddeld 500.000 euro aan loonlasten hebben uitbetaald aan werknemers die in de Europese Economische Ruimte zijn tewerkgesteld (EER = EU + Noorwegen, IJsland en Liechtenstein). Gedurende een periode van vijf jaar na het overlijden moet het bedrijf in totaal vijf derde van de loonlasten die betaald zijn vóór het overlijden, uitbetalen aan werknemers in de EER.
Voor overlijdens tot en met 31 oktober 2007 gold dat het aantal werknemers gedurende de eerste vijf jaren na het overlijden behouden moest blijven op minstens 75% (tewerkstellingsvoorwaarde).

Crisismaatregel

Deze derde voorwaarde is nu afgeschaft voor erfenissen van familiale bedrijven maar, de tijdspanne waarin de gunstmaatregel van toepassing is, varieert. Men maakt een onderscheid tussen de periode van drie jaar vóór het overlijden en de periode van vijf jaar na het overlijden:

overlijdens tussen 1 januari 2004 tot 31 maart 2011 worden vrijgesteld van de tewerkstellingsvoorwaarde (vanaf 1 november 2007: loonlastenvoorwaarde) tijdens de periode na het overlijden;

overlijdens tussen 1 april 2009 tot 30 juni 2014 zijn vrijgesteld van de loonlastenvoorwaarde tijdens de periode vóór het overlijden.

Aangifte

U krijgt de vrijstelling niet automatisch. U moet er uitdrukkelijk om verzoeken en in een afzonderlijke rubriek van de successieaangifte vermelden voor welke activa of aandelen u het fiscaal gunstregime aanvraagt.
Merk op dat de crisismaatregel al geldt voor overlijdens van de eigenaar of aandeelhouder in 2004. In bepaalde gevallen zijn de successierechten dus al berekend en betaald. U heeft dan recht op teruggave.
Laatste belangrijke kanttekening. Medio 2011 wordt de versoepeling opnieuw bekeken. Het zou dus kunnen dat de opnulzetting slechts zal gelden tot eind 2011 in plaats van tot 2014.